تکنولوژی PWA چیست؟ آینده دنیای وبسایت‌ها با وب اپلیکیشن‌های پیش رونده

زمان تقریبی مطالعه: 12 دقیقه

یکی از انواع وب اپلیکیشن‌ها، وب اپلیکیشن پیش رونده یاPWA ‎ است که بیش‌تر و بیش‌تر توسط وب‌سایت‌ها و کسب و کارها مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر می‌خواهید بدانید PWA چیست و چه مزایایی دارد، با وبلاگ فراگستر همراه باشید.

با رواج گوشی‌های هوشمند، استفاده از اپلیکیشن‌های بومی آنها نیز توسعه یافت. امروزه اپلیکیشن‌های موبایل نقش بزرگی در زندگی روزمره ما ایفا می‌کنند و به همین دلیل بسیاری از صاحبان کسب و کار می‌خواهند اپلیکیشن موبایل هم داشته باشند. اما ساخت و نگهداری یک اپلیکیشن بومی دشوار و اغلب بسیار پرهزینه است. خوشبختانه گزینه دیگری وجود دارد و آن وب اپلیکیشن پیش رونده است. این نوع وب اپلیکیشن، قابلیت‌های یک اپلیکیشن بومی را با فناوری مورد استفاده ما در وب ترکیب می‌کند. در این مقاله توضیح خواهیم داد که PWA چیست، اجزای اصلی آن کدام است و چه مزایایی دارد.

تکنولوژی PWA چیست؟

وب اپلیکیشن پیش رونده یا PWA که مخفف Progressive Web Applications است، نوعی نرم افزار کاربردی است که از طریق وب ارائه می‌شود و با استفاده از فناوری‌های رایج وب از جمله HTML ،CSS، جاوا اسکریپت و WebAssembly ساخته شده است.

این اصطلاح برای اولین بار توسط گوگل در سال 2015 معرفی شد. بخش “پیش‌رونده” را می‌توان این‌گونه توضیح داد: “از آنجایی که کاربر به مرور زمان با این اپلیکیشن ارتباط برقرار می‌کند، قدرت این نرم‌افزار نیز به مرور زمان بیشتر می‌شود”.

وب اپلیکیشن پیش رونده می‌تواند بسیاری از کارهایی را که قبلا منحصر به اپلیکیشن‌های بومی بود، انجام دهد. این شامل دسترسی به قابلیت‌های سخت‌افزاری مانند استفاده از دوربین و میکروفون، GPS، حالت آفلاین، دسترسی به فایل‌ها و بسیاری موارد دیگر است. اما اشتباه نکنید، وب اپلیکیشن پیش رونده، وب‌سایت محسوب می‌شوند. آنها فقط به لطف فناوری‎های مدرن وب، شبیه یک اپلیکیشن هستند. این به این معناست که کاربران وب اپلیکیشن‌های پیش رونده را در مرورگر خود با یک URL جستجو می‌کنند، درست مانند هر وب‌سایتی، اما بلافاصله پس از ورود به PWA، تجربه استفاده از یک «اپلیکیشن» را مستقیما در مرورگر خود، بدون نیاز به دانلود و نصب یک نرم‌افزار، تجربه می‌کنند.

شباهت داشتن به “اپلیکیشن”‌های موبایل، به این معنی نیست که PWA محدود به گوشی‌های هوشمند است. وب اپلیکیشن‌های پیش‌رونده را می‌توان روی کامپیوتر نیز پیاده‌سازی کرد. برای مثال اگر تا به حال از اینستاگرام در لپ‌تاپ خود استفاده کرده باشید، با نمونه‌های کامپیوتری PWA در وب مواجه شده‌اید.

اجزای اصلی PWA چیست؟

پیاده‌سازی یک وب اپلیکیشن پیش رونده ساده، نیاز به مقدار زمان زیادی ندارد. یک PWA معتبر، سه ویژگی اصلی دارد.

اتصال ایمن (HTTPS):

وب اپلیکیشن‌های پیش رونده فقط بر روی اتصالات ایمن قابل استٌفاده هستند. بنابراین وبسایت شما باید از یک اتصال امن استفاده کند. اهمیت استفاده از اتصال ایمن فقط به دلایل امنیتی نیست، بلکه باعث کسب اعتماد کاربران نیز می‌شود.

اسکریپت‌های سرویس‌ورکر:

سرویس‌ورکر یک اسکریپت است که در پس‌زمینه اجرا می‌شود و مرورگر به صورت مجزا از کدهای سایت آن را اجرا می‌کند. استفاده از سرویس‌ورکرها به شما کمک می‌کند تا نحوه انجام پردازش‌های مربوط به وب اپلیکیشن‌های خود را تعیین کنید و این موضوع امکان اجرای کارهای پیچیده‌تر را مقدور می‌سازد.

فایل مانیفست:

این فایل JSON حاوی اطلاعاتی درباره نحوه نمایش و عملکرد PWA شما است. در اینجا، نام، توضیحات، نمادها، رنگ‌ها و سایر مشخصات وب‌ اپلیکیشن خود را تعیین می‌کنید.

تفاوت PWA با اپلیکیشن موبایل و وبسایت چیست؟

ابتدا به تفاوت PWA با اپلیکیشن‌های نصبی موبایل می‌پردازیم. در حالی که اپلیکیشن‌های نصبی برای اجرا در دستگاه‌های تلفن همراه طراحی شده‌اند، PWA ها برای اجرا در داخل یک مرورگر وب کدنویسی شده‌اند. اپلیکیشن‌های نصبی با زبان‌های برنامه‌نویسی هر پلتفرم (Objective-C و Swift برای iOS و Java برای Android) توسعه می‌یابند، در حالی که PWA از HTML5، CSS و JavaScript استفاده می‌کند. بنابراین، در حالی که یک اپلیکیشن پیش‌رونده، رفتار یک اپلیکیشن نصبی را تقلید می‌کند، تنها یک وب‌اپلیکیشن و نوعی وبسایت است. وبسایتی است که فقط برای اندازه‌های صفحه نمایش خاص توسعه یافته است. هنگامی که اندازه صفحه شناسایی شد، PWA اجرا می‌شود و یک نسخه سفارشی از وبسایت را به کاربر ارائه می‌دهد.

با این اوصاف این سوال به وجود می‌آید که تفاوت وب‌اپلیکیشن‌های پیش‌رونده با وبسایت‌های معمولی چیست؟ وبسایت‌های معمولی قابلیت‌های بسیار کمتری نسبت به اپلیکیشن‌های موبایل اعم از نصبی یا PWA دارند. نسخه موبایل وبسایت‌های معمولی نیز صرفا ابعاد نسخه اصلی سایت را تغییر می‌دهند و تفاوتی در عملکرد و قابلیت‌های آنها وجود ندارد. از سوی دیگر، با وجود اینکه PWA توسط یک URL از طریق وب قابل دسترسی است، اما در مقایسه با وبسایت‌های معمولی، قابلیت‌های بیشتر و ظرفیت تعامل بالاتری را ارائه می‌دهد و به وبسایت شما کمک می‌کند تا در نتایج جستجو جایگاه بهتری داشته باشد.

این در حالی است که در اپلیکیشن‌های پیش‌رونده، ورود به وبسایت اولین قدم است و آنچه آنها را از یک وبسایت معمولی و سازگار با موبایل متمایز می‌کند، کارکردها و قابلیت‌های آنها است. هرچه بیشتر از PWA استفاده کنید، لایه‌های بیشتری از قابلیت‌های آن را خواهید دید؛ قابلیت‌هایی که به آن اجازه می‌دهد شبیه یک اپلیکیشن موبایل نصبی عمل کند. PWA ها پویا هستند و می‌توانند بر اساس نیاز کاربر شخصی‌سازی شوند. در عین حال، آنها گزینه‌هایی را برای فعال کردن داده‌های مربوط به موقعیت مکانی، پوش نوتیفیکیشن‌ها، دسترسی به دوربین و حتی امکان افزودن آیکون آنها به صفحه اصلی تلفن همراه شما دارا هستند؛ قابلیت‌های که معمولا در وبسایت‌ها نخواهید دید.

مزیت‌های وب اپلیکیشن پیش رونده کدام است؟

وب‌اپلیکیشن‌های پیش رونده، فناوری‌هایی هستند که باعث افزایش قابلیت‌های رقابتی کسب و کار شما می‌شوند و پیش‌بینی می‌شود که PWA گام طبیعی بعدی در تکامل فناوری وب باشد. اما حتما می‌پرسید مزیت‌های PWA چیست؟ برخی از دلایل برتری PWA نسبت به اپلیکیشن‌های بومی تلفن‌های هوشمند عبارتند از:

سرعت بالا:

به لطف استفاده از اسکریپت‌های سرویس‌ورکر، در صورت وجود محتوای یکسان، وب اپلیکیشن‌های پیش رونده سریعتر از وب سایت‌های معمولی بارگذاری می‌شوند. بارگذاری این اپلیکیشن‌ها برای بار اول سریع و در بارهای دوم به بعد حتی سریع‌تر است، زیرا تمام محتویات را به صورت محلی ذخیره کرده و هر زمان که نیاز بود، آنها را نمایش می‌دهد.

داشتن آیکون در صفحه اصلی:

این قابلیت به این صورت اجرا می‌شود که از کاربران تلفن همراه می‌خواهد که PWA را “نصب” کنند. پس از اینکه کاربر درخواست را پذیرفت، آیکون PWA به صفحه اصلی تلفن همراه وی اضافه می‌شود و مانند هر اپلیکیشن نصب شده دیگری اجرا می‌شود. البته این آیکون فقط یک میانبر به وب‌سایت این اپلکیشن است و از این لحاظ متفاوت از آیکون اپلیکیشن‌های موبایل است.

قابل استفاده در پلتفرم‌های مختلف:

هنگامی که یک وب اپلیکیشن پیش رونده ساخته شد، می‌توان از طریق هر پلتفرم تلفن همراه مانند Android، iOS یا Windows به آن دسترسی داشت، زیرا PWA مبتنی بر مرورگر است نه مبتنی بر سیستم عامل. همچنین، وب اپلیکیشن‌های پیش رونده با استفاده از فناوری‌های رایج وب ساخته می‌شوند که توسعه آنها را آسان می‌کند.

به روز بودن:

تغییرات ایجاد شده در وب اپلیکیشن‌های پیش رونده بلافاصله اعمالی می‌شوند. بنابراین نیازی به این نیست که کاربران کاری انجام دهند. به محض اینکه کاربران صفحه را دوباره بارگذاری کنند، به‌روز‌رسانی‌ها اعمال می‌شود.

قابلیت نمایه‌سازی:

از آنجایی که PWA از نظر فنی یک وب‌سایت محسوب می‌شود، محتوای آن در موتورهای جستجو مانند Google ثبت شده و قابل جستجو و بازیابی است. این موضوع فرصت‌هایی را برای بهره‌برداری از روش‌های SEO (بهینه‌سازی موتور جستجو) فراهم می‌کند و PWA ها را قادر می‌سازد تا تعداد بیشتری از کاربران را در مقایسه با اپلیکیشن‌های بومی تلفن همراه جذب کنند. این در حالی است که مخاطبان  موتورهای جستجو بسیار بیشتر از اپ‌استورها هستند و شما همچنان می‌توانید PWA‌های خود را از طریق اپ‌استورها نیز توزیع کنید.

مزیت‌های وب اپلیکیشن پیش رونده کدام است؟

هزینه پایین ساخت و نگهداری:

از آنجایی که PWA را می‌توان یک بار توسعه داد و سپس در تمامی پلت‌فرم‌های موبایل و مرورگرهایی که از PWA پشتیبانی می‌کنند مورد استفاده قرار دارد، هزینه توسعه آن در مقایسه با اپلیکیشن‌های بومی بسیار کمتر است. علت دیگر پایین بودن هزینه ساخت PWA ها این است که از زبان‌های برنامه‌نویسی و فناوری‌هایی استفاده می‌کند که شناخته شده‌تر از باقی زبان‌های برنامه‌نویسی هستند و بنابراین برنامه‌نویسان بیشتری در دسترس شما خواهند بود که هزینه استخدام و به‌کارگیری آنها را تا حدودی کاهش می‌دهد. همچنین، از آنجایی که سایت خود را به یک وب‌اپلیکیشن تبدیل می‌کنید، باعث ادغام پایگاه‌های کد آنها شده و زمان کمتری برای نگهداری آنها نیاز خواهید داشت که به نوبه خود باعث کاهش هزینه‌های نگهداری می‌شود.

انتشار بدون نیاز به اپ‌استورها:

در هنگام استفاده از اپلیکیشن‌های بومی، فرآیند انتشار اپ‌استورها گاهی اوقات می‌تواند آزاردهنده باشد. تصور کنید که اپلیکیشن خود را برای اپ‌استورها ارسال می‌کنید، با هیجان به مدت 5 روز منتظر می‌مانید، تنها برای دریافت یک پاسخ منفی  و عدم پذیرش با دلیلی که 10 بار آن را می‌خوانید، ولی باز متوجه نمی‌شوید که در مورد چه چیزی صحبت می‌کند. و در برخی موارد، اپلیکیشن شما ممکن است هرگز پذیرفته نشود. با PWA، هیچ درخواستی برای انتشار وجود ندارد و کاربران نیازی به استفاده از اپ‌استورهای مختلف برای استفاده از وب‌اپلیکیشن‌های پیش رونده نخواهند داشت. همچنین نیازی نخواهد بود تا مقدار زیادی پول را به عنوان حق امتیاز به گوگل و اپل بدهید. با این حال در صورتی که بخواهید می‌توانید PWA‌ های خود را در Apple Appstore، Google Play و Microsoft Store نیز منتشر کنید. نسخه موبایل اتوماسیون فراگستر یک نمونه از مواردی است که چنین مزیتی کارایی بالای خود را نشان می‌دهد.

واکنش‌گرا و Responsive بودن:

وب اپلیکیشن‌های پیش رونده واکنش‌گرا و Responsive هستند و بنابراین با اندازه‌های مختلف صفحه نمایش کار می‌کنند.

امکان استفاده به صورت آفلاین:

آنها برخلاف سایت‌های اینترنتی معمولی، به صورت آفلاین نیز کار می‌کنند

قابلیت استفاده از اعلان سریع (Push Notification):

می‌توانید از اعلان سریع برای دوباره جذب کردن کاربران استفاده کنید. این مساله همچنین می‌تواند منجر به تعامل بیشتر کاربران هنگام استفاده از وب اپلیکیشن‌های پیش رونده شود.

کاربردهای PWA چیست؟

تکنولوژی PWA در هر جایی که نیاز به اپلیکیشن وجود دارد، می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. اما با توجه به تفاوت‌هایی که با اپپلیکیشن‌های نصبی دارد، عمده کاربردهای آن در موارد زیر است:

1- از کاربردهای PWA برای یکپارچه‌سازی اپلیکیشن‌ها و عدم نیاز به ساخت نمونه‌های متعدد از یک اپلیکیشن روی سیستم‌عامل‌های مختلف است. این کار باعث کاهش هزینه‌ها نیز می‌شود زیرا نیاز به نوشتن یک برنامه به چند زبان مختلف برنامه نویسی و بروزرسانی آنها به زبان‌های مختلف نخواهد بود.

2- کاربرد دیگر PWA برای مواردی است که به هر علت به نسخه نصبی اپلیکیشن‌ها دسترسی وجود نداشته باشد. به عنوان مثال ممکن است کاربر از یک سیستم عامل غیررایج مانند لینوکس استفاده کند که نسخه‌ای از اپلیکیشن برای آن وجود ندارد. همچنین ممکن است فضای کافی برای نصب نرم افزار یا فرصتی برای انجام این کار نداشته باشد. در نهایت در موارد نادر، همانند آنچه در ایران برای کاربران ایرانی سیستم عامل iOS اتفاق افتاد، ممکن است دسترسی کاربر به نسخه نصبی با محدودیت مواجه شود.

3- یکی از کاربردهای بسیار خوب PWA برای ثبت بهتر در موتورهای جستجو و بهبود SEO است. تحت وب بودن این نوع اپلیکیشن‌ها در نهایت باعث می‌شود بیشتر توسط موتورهای جستجو به کاربران پیشنهاد شوند و میزان استفاده از آنها بالاتر برود.

– بهبود سرعت و عملکرد نرم افزار از کارکردهای دیگر نرم افزارهای PWA است. این تکنولوژی باعث بهبود تمامی شاخص های مربوط به سرعت و عملکرد اپلیکیشن‌ها از جمله کاهش زمان بارگذاری اطلاعات و افزایش تعامل مخاطبان با نرم افزار می‌شود.

کلام آخر

وب اپلیکیشن‌های پیش رونده، فناوری برتر در آینده خواهند بود. اما احتمالا جایگزین اپلیکیشن‌های بومی نخواهند شد. طبق آخرین آمارها، نزدیک 3.5 میلیون اپلیکیشن در Google Play و بیش از 2 میلیون اپلیکیشن در اپ‌استور Apple وجود دارد (Statista، 2020). این تعداد همچنان در حال افزایش است و به نظر نمی‌رسد همه این اپلیکیشن‌ها به این زودی با PWA جایگزین شوند. به ویژه اینکه عادت کاربران مساله مهمی است و تغییر آن آسان نیست.

با این وجود، وب اپلیکیشن های پیش رونده پتانسیل بالایی دارند. شما در این مقاله خواندید که PWA چیست و چه مزایایی دارد. وب اپلیکیشن پیش رونده با سرعت، انعطاف‌پذیری و قابلیت‌هایی که دارد، جایگزین مناسبی برای وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های بومی موبایل و حتی اپلیکیشن‌های ویندوز خواهند بود. در حال حاضر نیز در دنیای تجارت الکترونیک، وب اپلیکیشن پیش رونده مورد استقبال صاحبان فروشگاه‌هایی است که می‌خواهند یک تجربه کاربری روان و جذاب را برای مشتریان آنلاین خود ارائه دهند. اما استقبال از این فناوری به این مثال‌ها محدود نمی‌شود. در مورد نرم‌افزارهایی مانند نرم افزار اتوماسیون اداری نیز قابلیت‌هایی مانند دسترسی ساده و با استفاده از یک مرورگر باعث جذابیت استفاده این فناوری می‌شود. از سوی دیگر عدم امکان انتشار اپلیکیشن‌های ایرانی در اپ‌استور اپل، استفاده از PWA را برای کسب و کارهای ایرانی به یک مزیت و حتی ضرورت تبدیل کرده است. فراگستر با ارائه نسخه موبایل نرم‌افزار اتوماسیون اداری خود که با استفاده از فناوری PWA ساخته شده است، نیاز کسب و کارهای ایرانی را در این زمینه برطرف کرده و رضایت آنها را تضمین می‌کند.

سوالات متداول

۱- تکنولوژی PWA چیست؟

وب اپلیکیشن پیش رونده یا PWA، نرم افزاری است که از طریق وب ارائه می‌شود و با استفاده از فناوری‌های رایج وب، بسیاری از قابلیت‌ها و امکانات اپلیکیشن‌های نصبی مانند استفاده از دوربین، میکروفون، GPS و قابلیت استفاده آفلاین را ارئه می‌دهد.

۲- تفاوت PWA با اپلیکیشن موبایل و وبسایت چیست؟

تفاوت اصلی PWA با اپلیکیشن موبایل این است که برای اجرا داخل مرورگرها کدنویسی شده‌ و نوعی وبسایت است. تفاوت آن با وبسایت‌های معمولی هم این است که نسبت به آنها قابلیت‌های بیشتر و ظرفیت تعامل بالاتری دارد.

۳- مزیت‌های وب اپلیکیشن پیش رونده کدام است؟

برخی از مزیت های PWA نسبت به اپلیکیشن‌های نصبی عبارتند از: سرعت بالا، داشتن آیکون در صفحه اصلی، قابل استفاده در پلتفرم‌های مختلف، به روز بودن، هزینه پایین ساخت و نگهداری، انتشار بدون نیاز به اپ‌استورها، امکان استفاده به صورت آفلاین و واکنش‌گرا و Responsive  بودن.