یکپارچه سازی سیستمهای اطلاعاتی با فرایندها

زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه

یکی از چالشهای پیاده‌سازی سیستم‌های مدیریت فرایندهای کسب و کار (BPMS)، یکپارچه سازی اطلاعات موجود با فرایندها میباشد. این درحالیست که معمولا سازمانها در طول سنوات گذشته اطلاعاتی را در پایگاههای داده به صورت جزیره‌ای جمع آوری نموده‌اند. در این مدت نیز ممکن است سازمان مجهز به سیستمهای تخصصی‌ای شده باشد که هم‌اکنون نیازی به تغییر یا بازنویسی آنها احساس نمی‌شود. اما چگونه این سیستمها میبایست به یکدیگر متصل شوند تا بتوانند بصورت یکپارچه با هم کار کنند؟

از سویی هدف از اجرای سیستمهای مدیریت فرایندهای کسب و کار، ایجاد یکپارچگی بین اطلاعات و سیستمهای جزیره ای موجود با فرایندها میباشد. بنابراین در این نوشتار راهکار پیشنهادی برای یکپارچه‌سازی سیستمهای موجود با فرایندها شرح داده خواهد شد.

تقسیم لایه‌های سازمانی جهت یکپارچه سازی سیستمهای اطلاعاتی با فرایندها

برای ایجاد یکپارچگی لازم است محیط فناوری اطلاعات سازمان را به ۴ لایه تقسیم نماییم.

لایه شماره ۱:

لایه اول، لایه‌ایست که کاربران با آن کار میکنند و محیط فعالیت آنها میباشد. این محیط تحت وب بوده و از طریق اینترنت نیز میتواند در اختیار کاربران قرار گیرد. کاربر با ورود به این محیط میتواند آغازگر یک فرایند جدید یا ایفا کننده نقشی در طول یک فرایند باشد.

همچنین می‌دانیم که داشتن حسابهای کاربری و رمزهای متعدد برای ورود به سامانه‌های گوناگون بمنظور انجام فعالیت‌های مختلف برای کاربران خوشایندشان نیست و انتظار عموم آنها این است که با ورود به یک سامانه بتوانند کلیه فعالیتهای خود را به انجام برسانند. بنابراین میبایست با حرکت سازمان به سوی سازمانی فرایند محور، این امکان را برای کاربر فراهم نمود تا او بتواند کلیه فعالیتهای خود را با یکبار ورود به سامانه به انجام برساند. در این محیط کاربر با فرایندهای طراحی شده توسط سیستم مدیریت فرایند های کسب و کار تعامل دارد، اما در پشت این فرایندها ارتباط‌های اطلاعاتی و یکپارچگی فراهم گردیده است.

لایه شماره ۲:

لایه دوم، لایه سیستم مدیریت فرایندهای کسب و کار میباشد. این لایه شامل ماژولهای موتور زبان مدلسازی فرایندها، پایش فعالیتها، مدیریت داده‌ها، سازمان و امنیت، قوانین سازمان، رویدادها، مدیریت نهانگاه و مدیریت بارگذاری میباشد. مجموعه بخشهای فوق تعریف و اجرای فرایندها را به انجام میرسانند.

لایه شماره ۳:

لایه سوم که موضوع اصلی این نوشتار نیز میباشد لایه یکپارچه سازی نام دارد. لایه یکپارچه سازی از دوبخش Integration Layer و ESB تشکیل شده است.

Integration Layer، خدماتی است که توسط نرم‌افزار مدیریت فرایندهای کسب و کار فراهم گردیده و استفاده کننده از سیستم مدیریت فرایندهای کسب و کار فقط از آن بهره‌برداری می‌نماید. این لایه شامل گروه‌های خدماتی داده، فرایند، فرم و پرس‌وجو می‌باشد. کاربر این سرویس‌ها در ایجاد یک یکپارچگی دوسویه میان سیستم مدیریت فرایندهای کسب و کار با سایر برنامه‌ها می‌باشد. برای مثال با استفاده از خدمات WorkflowEngineSOA رویه CreateCases میتوان یک فرایند جدید از خارج در سیستم BPM ایجاد نمود.

ESB یا Enterprise Service Bus، لایه‌ای است که توسط کاربر سیستم مدیریت فرایندها برای سازمان ایجاد میشود. این لایه در برگیرنده کلیه خدمات سایر سیستم‌ها میباشد. این لایه میبایست توانایی پشتیبانی از Web Services Description Language (WSDL) را داشته باشد. این لایه میتواند با فناوری‌های متداول برای ارائه خدمات وب سرویس تهیه گردد. اما نکته ضروری این است که این سرویس‌ها باید از طریق پروتکل http یا https قابل فراخوانی بوده و WSDL آنها توسط سیستم مدیریت فرایند های کسب و کار قابل دریافت باشد. WCF و Active Server Method File فناوری دات نت به خوبی و بصورت پیش فرض از این قابلیتها پشتیبانی می‌نمایند. برای ساخت سرویس‌ها در محیط غیر از دات نت رعایت شروط مطرح شده ضروری است.

کاربرد این لایه درج و فراخوانی اطلاعات از سایر برنامه‌ها و پایگاه‌های داده مانند MySql و … میباشد. از آنجاییکه برای یکپارچگی اطلاعاتی بصورت رابطه‌ای فقط پایگاه‌های داده SQL Server و Oracle در حال حاضر پشتیبانی میشوند برای عملیات ETL برای سایر پایگاه‌های داده، این لایه مسئولیت ETL را به پایگاه داده SQL Server به عهده خواهد گرفت. ایجاد این لایه کاملا متناسب با شرایط سازمان خریدار بوده و در چارچوب توافقات خرید نرم افزار نمی‌باشد و متناسب با شرایط خریدار توسط وی قابل اجرا خواهد بود. اما برای بهره‌گیری از چارچوب‌های استاندارد، الزامات و روش‌های صحیح کار از سوی فراگستر به سازمان خریدار توصیه خواهد شد. سطح پیاده‌سازی ESB متناسب با نیاز سازمان خواهد بود.

در خصوص SSO با توجه به اینکه فرایندها از طریق لایه ESB یکپارچه میشوند مشکل اساسی وجود نخواهد داشت. اما در صورتیکه نیاز به بکارگیری صفحات سایر سامانه‌ها در صفحه فرایند از طریق iframe باشد فراگستر کتابخانه dll ای در اختیار مصرف کننده برای Authentication قرار خواهد داد که این کتابخانه پیاده سازی یک روش رمزگذاری و ارسال از طریق URL میباشد. ویژگی این الگوریتم وابستگی زمانی آن برای جلوگیری از استفاده مجدد است. برای Authorization لازم است سامانه مذکور از طریق اطلاعات دریافتی توسط SSO اقدام به پیاده سازی دسترسی ها نماید. استفاده از iframe ها معمولا در پروژه هایی که ESB در آن پیاده سازی میگردد انجام نمی گیرد و کلیه اطلاعات از طریق ESB در دسترسی خواهند بود و استفاده از dll مذکور لازم نیست.